Urządzenie to montuje się w gospodarstwach domowych, przedsiębiorstwach, budynkach użyteczności publicznej i wszędzie tam, gdzie jest instalacja elektryczna.
Rodzaje liczników energii elektrycznej
Zanim przekonasz się, jak odczytać licznik prądu, warto wiedzieć, jakie rodzaje urządzeń są dostępne na rynku. Przede wszystkim klasyfikuje się je ze względu na typ konstrukcji na:
- liczniki indukcyjne (elektromechaniczne),
- liczniki elektroniczne (cyfrowe).
Z kolei uwzględniając rodzaj instalacji znajdującej w budynku, te urządzenia dzieli się na:
- liczniki jednofazowe (przystosowane do pomiaru zużycia energii elektrycznej w trójprzewodowych instalacjach jednofazowych 230 V),
- liczniki trójfazowe (przystosowane do pomiaru zużycia energii elektrycznej w pięcioprzewodowych instalacjach trójfazowych 400 V).
Dodatkowo, zgodnie z kryterium zastosowania, można wyróżnić liczniki główne, które służą do mierzenia całej energii zużytej w budynku, a także podliczniki stosowane do pomiary w konkretnych częściach instalacji lub wydzielonych obwodach.
Warto także wiedzieć, że na rynku dostępne są liczniki jednokierunkowe oraz dwukierunkowe. Pierwsze stosuje się w przypadku instalacji, do których prąd jest dostarczany w całości z sieci energetycznej. Ich odczyt informuje o tym, ile trzeba zapłacić za zużytą energię. Z kolei liczniki dwukierunkowe mają zastosowanie przy instalacjach fotowoltaicznych połączonych z siecią (on-grid). Urządzenia te umożliwią pomiar prądu pobranego z sieci, a także tego, który został do niej oddany w formie nadwyżek wyprodukowanej energii.
Zasada działania licznika prądowego
Zasada działania licznika uzależniona jest od jego rodzaju.
- Licznik indukcyjny
Licznik indukcyjny ma aluminiową tarczę, która obraca pod wpływem pola magnetycznego. Jest ono wytwarzane przez cewki umieszczone wewnątrz urządzenia. Przepływający przez nie prąd powoduje powstanie momentu napędowego o wartości proporcjonalnej do iloczynu chwilowej wartości prądu i napięcia, czyli mocy czynnej. Wprowadza ona tarczę w ruch, a każdy obrót to zużycie określonej ilości energii elektrycznej.
- Licznik elektryczny
Działanie licznika elektrycznego bazuje na elektronicznych podzespołach oraz wyspecjalizowanych układach scalonych. Pod wpływem przepływu prądu wytwarzają one impulsy proporcjonalne do ilości zużytego prądu. Są one dokładnie zliczane w określonej jednostce czasu, co jest podstawą do odczytu. Liczniki elektroniczne są zdecydowanie bardziej precyzyjne niż indukcyjne i w ich przypadku ryzyko błędu jest znikome. Na rynku znajdziesz także urządzenia zaawansowane technologiczne i wyposażone w funkcje ułatwiające zdalny odczyt czy informujące o awarii liczników.
Warto wiedzieć! W nowoczesnym budownictwie stosuje się zwykle liczniki elektroniczne.
Elektroniczny licznik prądu – jak odczytać wartości na wyświetlaczu?
Zastanawiasz się, jak odczytać licznik energii elektrycznej cyfrowy? W pierwszej kolejności musisz zapoznać się z kodami OBIS (Object Identification System). Są to oznaczenia dla poszczególnych wartości znajdujących się na wyświetlaczu licznika. Kody OBIS to ciągi liter i cyfr. W zależności od modelu informacje mogą wyświetlać się automatycznie i cyklicznie zmieniaćna ekranie lub wymagać ręcznego przełączania. W poniższej tabeli znajdziesz przykładowe kody wraz z ich interpretacją.
| Licznik jednostrefowy przy taryfie G11 i C11 | |
| 15.8.1 | Energia czynna całodobowa |
| 0.2.2 | Nazwa aktywnej taryfy |
| Licznik dwustrefowy przy taryfie G12w i C12a | |
| 15.8.1 | Energia czynna w strefie szczytowej |
| 15.8.2 | Energia czynna w strefie pozaszczytowej |
| 0.9.1 | Aktualny czas |
| 0.9.2 | Aktualna data |
| 0.2.2 | Nazwa aktywnej taryfy |
| Licznik dwustrefowy przy taryfie G12, G12as i C12b | |
| 15.8.1 | Energia czynna w strefie dziennej |
| 15.8.2 | Energia czynna w strefie nocnej |
| 0.9.1 | Aktualny czas |
| 0.9.2 | Aktualna data |
| 0.2.2 | Nazwa aktywnej taryfy |
| Licznik trzystrefowy przy taryfie G13 i C13 | |
| 15.8.1 | Energia czynna w strefie szczytowej przedpołudniowej |
| 15.8.2 | Energia czynna w strefie szczytowej popołudniowej |
| 15.8.3 | Energia czynna w pozostałych godzinach doby |
| 0.9.1 | Aktualny czas |
| 0.9.2 | Aktualna data |
| 0.2.2 | Nazwa aktywnej taryfy |
| Licznik zdalnego odczytu (w tym dla prosumenta) dla wszystkich grup taryfowych G i C | |
| C.1.0 | Numer seryjny licznika |
| 0.9.1 | Aktualny czas |
| 0.9.2 | Aktualna data |
| 0.2.2 | Nazwa aktywnej taryfy |
| 1.8.0 | Energia czynna pobrana z sieci całodobowa (A+) |
| 1.8.1 | Energia czynna pobrana z sieci w strefie szczytowej (przedpołudniowej)/dziennej (A+) |
| 1.8.2 | Energia czynna pobrana z sieci w strefie pozaszczytowej (szczytowej popołudniowej)/nocnej (A+) |
| 1.8.3 | Energia czynna pobrana z sieci w pozostałych godzinach doby (A+) |
| 1.6.0 | Maksymalna moc czynna pobrana we wszystkich strefach |
| 2.8.0 | Energia czynna oddana do sieci całodobowa (A-) |
| 2.8.1 | Energia czynna oddana do sieci w strefie szczytowej (przedpołudniowej)/dziennej (A-) |
| 2.8.2 | Energia czynna oddana do sieci w strefie pozaszczytowej (szczytowej popołudniowej)/nocnej (A-) |
| 2.8.3 | Energia czynna oddana do sieci w pozostałych godzinach doby (A-) |
| 5.8.0 | Energia bierna indukcyjna Ri przy pobraniu energii czynnej we wszystkich strefach (QI) |
| 5.8.1 | Energia bierna indukcyjna Ri przy pobieraniu energii czynnej w strefie szczytowej (przedpołudniowej)/dziennej (QI) |
| 5.8.2 | Energia bierna indukcyjna Ri przy pobieraniu energii czynnej w strefie pozaszczytowej (szczytowej popołudniowej)/nocnej (QI) |
| 5.8.3 | Energia bierna indukcyjna Ri przy pobieraniu energii czynnej w pozostałych godzinach doby (QI) |
| 6.8.0 | Energia bierna pojemnościowa Rc przy oddawaniu energii czynnej we wszystkich strefach (QII) |
| 6.8.1 | Energia bierna pojemnościowa Rc przy oddawaniu energii czynnej w strefie szczytowej (przedpołudniowej)/dziennej (QII) |
| 6.8.2 | Energia bierna pojemnościowa Rc przy oddawaniu energii czynnej w strefie pozaszczytowej (szczytowej popołudniowej)/nocnej (QII) |
| 6.8.3 | Energia bierna pojemnościowa Rc przy oddawaniu energii czynnej w pozostałych godzinach doby (QII) |
| 7.8.0 | Energia bierna indukcyjna Ri przy oddawaniu energii czynnej we wszystkich strefach (QIII) |
| 8.8.0 | Energia bierna pojemnościowa Rc przy pobieraniu energii czynnej we wszystkich strefach (QIV) |
| 8.8.3 | Energia bierna pojemnościowa Rc przy pobieraniu energii czynnej w pozostałych godzinach doby (QIV) |
Źródło: https://www.tauron-dystrybucja.pl/kody-obis
Jak sprawdzić elektroniczny licznik prądu? Wystarczy, że na wyświetlaczu sprawdzisz kod OBIS oraz zapiszesz widniejącą przy nim wartość. Następnie sprawdź w powyższej tabeli, co on dokładnie oznacza. Na poniższym zdjęciu znajdziesz oznaczenia miejsc, w których należy szukać kodów OBIS na wyświetlaczu licznika.
Źródło: https://www.tauron-dystrybucja.pl/kody-obis
Jak prawidłowo podawać stan licznika?
Jeśli rachunki za prąd w twoim gospodarstwie domowym są wystawiane na podstawie odczytów, które dostarczasz do dystrybutora energii elektrycznej, pamiętaj o tym, aby:
- podawać wartości w pełnych kilowatogodzinach,
- w przypadku liczników dwustrefowego podawać wartości dla obu stref.
W tym celu podejdź do urządzenia i sprawdź, czy jego wyświetlacz jest aktywny. Jeśli jest wygaszony, to uruchom go za pomocą przycisku zmiany wskazań licznika. Poczekaj, aż na wyświetlaczu pojawi się kod wraz z wartością zużycia. Zapisz ją, pomijając miejsca po przecinku. Przykładowo, gdy licznik wskazuje wartość 237,9 kWh, podaj wartość 237 kWh. Pamiętaj o tym, aby odczekać na stabilny odczyt w przypadku mrugania wyświetlacza.
Stan licznika należy przekazywać dystrybutorowi raz w miesiącu lub zgodnie z ustalonym harmonogramem. Dokładne informacje na ten temat znajdziesz w zawartej umowie. Informacje o zużyciu energii elektrycznej możesz podać poprzez stronę internetową dostawcy, co jest najwygodniejszym rozwiązaniem. Najwięksi dystrybutorzy umożliwiają swoim klientom podanie odczytu także za pomocą aplikacji mobilnej. Istnieje także możliwość przekazania informacji telefonicznie lub podczas osobistej wizyty w punkcie obsługi klienta.
Kiedy nie trzeba podawać odczytów licznika?
Wykonywanie odczytów nie jest natomiast konieczne, jeśli korzystasz z inteligentnego urządzenia umożliwiającego zdalne przesyłanie informacji. Są one nazywane licznikami smart, AMI lub zdalnego odczytu. Sprawdź, czy firma energetyczna, z której usług korzystasz, umożliwia wymianę dotychczasowego urządzenia na inteligentny model. Dzięki niemu dostawca automatycznie dostaje wskazanie licznika i na jego podstawie wystawia rachunek. Inną sytuacją jest dokonywanie odczytów przez inkasenta. W takim przypadku to on zajmuje się sprawdzeniem licznika oraz zapisaniem wartości wskazanej na wyświetlaczu.
Brak konieczności systematycznych odczytów licznika dotyczy także gospodarstw domowych i innych podmiotów rozliczających się na podstawie prognoz zużycia. Są one wyrównywane na podstawie faktycznego zużycia, której jest ustalane podczas oględzin licznika przed dystrybutora energii.