Popularność elektrycznych czy hybrydowych samochodów rośnie z roku na rok. W związku z tym zainteresowanie tą częścią branży motoryzacyjnej także proporcjonalnie się zwiększa. Pokłosiem tego procesu jest powstanie zjawiska, jakie stanowi Formuła E — czyli konkurencja dla Formuły 1. Na czym polega ten rodzaj sportu? Gdzie i jak się zaczął? Jakie samochody biorą w nim udział?
Czym jest formuła E? Na czym polega?
Formuła elektryczna, czyli inaczej właśnie Formuła E czy FE, jest specjalną klasą wyścigów samochodowych. Biorą w nich udział pojazdy napędzane silnikami elektrycznymi. W zawody jest zaangażowanych łącznie 11 zespołów, a każdy z nich może mieć 2 kierowców. Konkurencja odbywa się w formie weekendowej. W trakcie jej trwania mają miejsce treningi, sesja kwalifikacyjna oraz wyścig właściwy.
Krótka historia Formuły E — co warto o niej wiedzieć?
Aby nieco bliżej poznać Formułę E, warto zagłębić się w jej historię, która sięga 2011 roku. Właśnie wtedy odbyła się kolacja, w której uczestniczyli Alejandro Agag i Jean Todt — osoby zainteresowane branżą samochodów elektrycznych, wyścigami oraz zrównoważonym rozwojem. W ich głowach zrodził się pomysł stworzenia formuły wyścigów, która będzie adekwatna do potrzeb wynikających ze zmian, jakie zaszły w XXI wieku, w tym zmian klimatycznych.
Początkowo pomysł nie spodobał się w branży. Wiele osób podważało jego sensowność, a brak kierowców, bolidów czy nawet torów był dla pomysłodawców sporym utrudnieniem. Mimo to w 2012 roku na ulice wyjechały pierwsze auta. Z kolei w 2014 roku pojawiła się nadzieja na rozkwit nowej dziedziny: Julius Baer, właściciel prywatnego banku, stał się bowiem sponsorem wydarzenia.
Od tego czasu na ulicach miast, takich jak Pekin, Montreal czy Nowy Jork, odbywają się wyścigi, w których biorą udział ekologiczne pojazdy.
Mistrzowie E Formuły, czyli o tych, którzy na zawsze zapisali się w historii
Mistrzami Formuły E są kolejno od 2014 roku:
- Nelson Piquet Jr —Brazylijczyk z francuskiego zespołu Renault e.dams;
- Sebastien Buemi — szwajcarski kierowca zwyciężył z francuskim zespołem Renault e.dams;
- Lucas Di Grassi — brazylijski kierowca również zwyciężył z francuskim zespołem Renault e.dams;
- Jean-Eric Vergne — francuski zawodnik jest dwukrotnym mistrzem (2017/2018 i 2018/2019). Za pierwszym razem brał udział w zawodach z niemieckim zespołem Audi Sport ABT Schaeffler, a za drugim z chińskim DS Techeetah;
- Antonio Felix da Costa — portugalski kierowca również był członkiem chińskiego zespołu DS Techeetah;
- Nyck de Vries — holenderski mistrz kierownicy zdobył tytuł w niemieckim zespole Mercedes-EQ Formula E Team;
- Stoffel Vandoorne — belgijski zawodnik startował z niemieckim zespołem Mercedes-EQ Formula E Team.
Kolejne rozgrywki są motywacją zarówno dla samych kierowców, jak i dla całych zespołów. Udoskonalają one swoje umiejętności, aby osiągać jak najwięcej. Wszystko odbywa się jednak w duchu zrównoważonego rozwoju dziedziny: bez nadmiernej emisji spalin i w celu stworzenia konkurencyjnej, a przy tym ekologicznej, alternatywy dla F1.
E Formuła kontra Formuła 1 — czym się różnią?
E Formuła to dziedzina sportu, w której wyścigach biorą udział jedynie pojazdy elektryczne. Z kolei w Formule 1 jeżdżą bolidy zasilane coraz częściej paliwami syntetycznymi. Wyścigi w FE odbywają się na torach wyznaczonych na ulicach miast. Z kolei w F1 jeździ się na zbudowanych i przeznaczonych do tego obiektach.
Pozostałe różnice między obiema dziedzinami odnoszą się już do szczegółowych zasad ich funkcjonowania czy rywalizacji na szczeblu międzynarodowym. Formuła 1 jest z pewnością bardziej rozpowszechniona na świecie, jednak FE stopniowo się rozwija, więc istnieje duża szansa, że za kilka lat będą to praktycznie równoległe dziedziny.
Formuła elektryczna — najważniejsze zasady
Formuła elektryczna, podobnie jak każda inna dziedzina sportu, ma swoje własne zasady. Dotyczą one specyfikacji samochodów, kwalifikacji czy sposobu, w jaki odbywa się sam wyścig. Co warto wiedzieć o tej dyscyplinie?
Kwalifikacja do formuły elektrycznej i tytuły
Mistrzostwa Świata Formuły E ABB FIA to rozgrywki, w ramach których walczy się o 2 trofea. Jedno z nich trafia do kierowcy, a drugie do jego zespołu. Pierwsze otrzymuje zawodnik, który zgromadzi największą liczbę punktów w kwalifikacji. Drugie z kolei należy do zespołu, w przypadku którego para kierowców zgromadzi największą liczbę punktów.
Specyfikacja samochodów w Formule E
Każdy z zespołów biorących udział w Formule E otrzymuje dokładnie taki sam samochód. Pojazdy różnią się od siebie tylko pod względem wyglądu, co pozwala na ich identyfikację z konkretnym zespołem czy sponsorami. Budową auta przypominają bolidy z F1. Różnią się od nich jednak wnętrzem: każde jest wyposażone w 2 silniki elektryczne i akumulatory — w każdym pojeździe takie same. Od 14 stycznia 2023 roku bolidy FE powstają z materiałów pochodzących częściowo z recyklingu. Mają dwie jednostki napędowe: 360 kW i 250 kW. Pojazdy mogą poruszać się z maksymalną prędkością 320 km/h.
Czas trwania treningów i wyścigów
Przed każdym wyścigiem w E Formule odbywają się dwie 30-minutowe sesje treningowe. Pozwalają one zapoznać się z trasą, a także przyzwyczaić kierowcy do pracy samochodu. Po treningach mają miejsce kwalifikacje, których wyniki decydują o kolejności kierowców w czasie właściwego wyścigu. W eliminacjach biorą udział zawodnicy podzieleni na 2 grupy. W każdej znajduje się 11 osób (bazą podziału jest aktualna klasyfikacja generalna). Moc samochodów wynosi na tym etapie 220 kW.
4 najlepszych kierowców z każdej z grup przechodzi do następnego etapu. W nim moc samochodów zostaje zwiększona do 250 kW. Dwóch najlepszych zawodników rywalizuje w parach o start z pierwszego pola. Półfinały i ćwierćfinały pozwalają wyłonić kierowców zajmujących kolejne pozycje. Pozostałych zawodników ustawia się w oparciu o czas, jaki uzyskali podczas kwalifikacji. Pierwsza grupa zajmuje pozycje nieparzyste, a druga parzyste.
Przebieg wyścigu
Zawodnicy jadą przez 45 minut, a na koniec robią 1 dodatkowe okrążenie. Każdy z kierowców musi ukończyć taką liczbę okrążeń jak ten, który ma ich najwięcej po 45 minutach. Kluczowe jest to, aby zawodnik przejechał jak najszybciej tor, ale jednocześnie potrafił tak zarządzać energią, aby wystarczyła mu na cały wyścig.
Dla zwiększenia zainteresowania wyścigiem do jego formuły wprowadzono:
- Fan Boost — kilka dni przed rozpoczęciem zawodów zaczyna się konkurencja, w której kibice głosują, którym zawodnikom przyznają dodatkowy zastrzyk mocy, z którego będą mogli skorzystać w dowolnym momencie wyścigu;
- Attack Mode — daje dodatkowy zastrzyk energii za jazdę poza obszarem linii toru;
- Attack Charge — pozwala nabrać dodatkową moc pojazdu, ale na własne ryzyko, bo z koniecznością poruszania się poza linią toru wyścigu.
Zasady Formuły elektrycznej są przejrzyste i proste, ale różnią się od tych, które znasz z Formuły 1. Warto się z nimi zapoznać, bo — podobnie jak cała dziedzina — są innowacyjne i na pewno wprowadzą sporo rozrywki w Twoje życie.
Formuła elektryczna funkcjonuje na rynku już od dobrych kilku lat i systematycznie się rozwija. Budzi emocje, pojawiają się w niej innowacje, a co ważne, stanowi ona ekologiczną alternatywę dla tradycyjnej dziedziny motosportu. W związku z tym z roku na rok zyskuje coraz więcej fanów.