Dlaczego recykling opon samochodowych to tak ważny temat?
Opony samochodowe to surowiec wtórny, który można ponownie wykorzystać. Ich recykling w Polsce jest ważnym aspektem gospodarki odpadami. Ma na celu zminimalizowanie negatywnego wpływu zużytych materiałów na środowisko. Nie bez powodu jest regulowany przez prawo i wspierany przez różne programy i inicjatywy. Zużyte opony stanowią znaczny procent odpadów, które muszą być w jakiś sposób zagospodarowane.
Producenci i dystrybutorzy opon, którzy wprowadzają je na rynek, są zobowiązani do odzysku minimum 75% ich masy i recyklingu 15% z nich.
Największe problemy w gospodarce zużytymi oponami w Polsce
Od lat jednym z głównych problemów związanych z gospodarką zużytymi oponami jest ich nieprawidłowe składowanie. Częstym zjawiskiem jest porzucanie ogumienia w miejscach do tego nieprzeznaczonych, tworzenie nielegalnych wysypisk opon. W efekcie stają się one znacznym zagrożeniem dla ludzi, środowiska naturalnego i zwierząt. Pojawia się ryzyko wybuchania pożarów — trudnych do ugaszenia i niebezpiecznych w skutkach.
Z czego wynikają problemy i na czym polegają ograniczenia związane z gospodarką oponami w Polsce?
- Niewłaściwe składowanie zużytych opon — brakuje odpowiednich miejsc do legalnego przechowywania i przetwarzania zużytych opon. Powstają nielegalne punkty tworzone przez nieuczciwych przedsiębiorców. W efekcie pojawia się znaczne zanieczyszczenie środowiska, w tym gleby i wód gruntowych.
- Niska efektywność systemu zbiórki opon — brakuje dostatecznej infrastruktury wspomagającej pozyskiwanie ich od właścicieli pojazdów. Opony trafiają na nielegalne składowiska lub są porzucane w środowisku naturalnym, a właścicielom brakuje społecznej odpowiedzialności za swoje czyny.
- Niewystarczające przepisy i niski poziom egzekwowania prawa — niepełne regulacje prawne dotyczące zarządzania zużytymi oponami sprawiają, że brakuje kontroli i egzekwowania przepisów przez odpowiednie organy. W efekcie rodzą się nieuczciwe praktyki w branży, takie jak nielegalne przetwarzanie opon. Nadal nie ma jednolitych standardów postępowania ze zużytymi oponami.
- Problemy finansowe i brak wsparcia dla procesu recyklingu — wysokie koszty technologii recyklingu opon ograniczają fundusze na rozwój infrastruktury recyklingowej i innowacji.
- Problemy z rynkiem wtórnym — w Polsce słabo działa rynek produktów pochodzących z recyklingu opon, takich jak granulat gumowy. Niska świadomość i niewystarczająca akceptacja produktów z „drugiego obiegu” prowadzi do zakłócenia gospodarki odpadami.
- Niewielka wiedza na temat recyklingu opon — niewystarczający proces edukacyjny sprawia, że niewiele osób angażuje się w prawidłowe postępowanie z zużytymi oponami. Brakuje w tym poczucia wspólnoty, działania dla ogólnego dobra.
- Problemy technologiczne — ograniczenia w procesach technologicznych recyklingu opon, takie jak niska efektywność separowania poszczególnych materiałów, sprawiają, że proces odzyskiwania surowców nie wygląda tak, jak powinien.
Jakie produkty powstają w wyniku recyklingu opon?
Po co prowadzi się recykling opon samochodowych? W jego efekcie powstają surowce wtórne do tworzenia innych akcesoriów i materiałów. W ten sposób możliwe jest pozyskanie:
- granulatu gumowego — jest stosowany do tworzenia nawierzchni sportowych na boiska, bieżnie czy korty tenisowe. Bywa wykorzystywany również do pokrywania placów zabaw i tworzenia miękkich nawierzchni dla dzieci. Z granulatu powstają również maty przemysłowe i rolnicze, wykorzystywane w stajniach, siłowniach i warsztatach. Granulat zwiększa trwałość i elastyczność nawierzchni drogowych, ale również świetnie radzi sobie z tłumieniem hałasu i drgań budynków;
- pyłu gumowego — służy jako dodatek do nowych produktów gumowych, takich jak opony, uszczelki czy bieżniki. Jest wykorzystywany również przy produkcji płytek gumowych;
- stali — z niej tworzone są następnie różne konstrukcje, narzędzia, części do maszyn. Jest wykorzystywana również jako surowiec wtórny w różnych procesach przemysłowych;
- tekstyliów służących jako materiały izolacyjne — są stosowane w budownictwie, działają jako izolacja cieplna i akustyczna. Mieszane z innymi materiałami, tworzą wyroby kompozytowe;
- energii — z opon w procesie kontrolowanego spalania pozyskiwane są paliwa wykorzystywane w piecach cementowych i elektrowniach, następuje też odzysk energii;
- elementów infrastruktury drogowej — z opon produkowane są słupki, bariery drogowe, krawężniki,
- produktów codziennego użytku — z ogumienia powstają maty do samochodów, wycieraczki, elementy dekoracyjne,
- produktów budowlanych — recykling opon pozwala na tworzenie bloków budowlanych, płyt dźwiękochłonnych, elementów do budowy ścian,
- produktów i akcesoriów ogrodniczych — w efekcie recyklingu mogą powstawać donice, obrzeża rabat, elementy architektury krajobrazu.
Co zrobić ze zużytymi oponami?
Skoro recykling opon i ich właściwe składowanie są tak ważne, warto wiedzieć, co zrobić po sezonie, który maksymalnie wyeksploatował opony w Twoim pojeździe. Z kim się skontaktować? Gdzie przewieźć opony?
W pierwszej kolejności warto poszukać odpowiedniego miejsca zbiórki. W tym celu skontaktuj się z lokalnymi warsztatami samochodowymi, punktami serwisowymi lub firmami recyklingowymi, które często przyjmują zużyte opony. Na niektórych miejskich lub prywatnych wysypiskach istnieją również specjalne punkty zbiórki zużytych opon.
Warto pamiętać o tym, że ciągle powstają firmy specjalizujące się w recyklingu opon, które chętnie przyjmują produkty i poddają je następnie specjalnym procesom. O ich istnieniu możesz dowiedzieć się z sieci, ale również skorzystać z podpowiedzi lokalnych urzędów gminy. Jeśli żadna z instytucji w Twoim mieście nie może zagwarantować odbioru i recyklingu opon, zwróć się do producenta. Niektóre firmy produkujące lub dystrybuujące te akcesoria prowadzą programy recyklingowe. Dzięki nim można bezpiecznie zwrócić zużyte opony.