ASR — co to?
Warto poznać podstawowe informacje na temat ASR. Co to takiego? Skrót z angielskiego oznacza Acceleration Slip Regulation, czyli system kontroli trakcji, który zapobiega buksowaniu kół. ASR stanowi jeden z kluczowych elementów zamontowanych w samochodzie w kontekście zwiększenia bezpieczeństwa jazdy. Dzięki niemu auto w trakcie przyspieszania — zwłaszcza gwałtownego — nie wpada w poślizg, a mocno trzyma się nawierzchni. Tryb działania ASR jest zbliżony do układu ABS — ten drugi działa jednak przy hamowaniu. Zasada funkcjonowania obu jest jednak bardzo podobna.
System może nosić różne nazwy w zależności od producenta i konkretnej marki. Można się spotkać z takimi określeniami jak właśnie ASR, ale też TCS (Traction Control System) czy np. DSC (Dynamic Stability Control). Niezależnie od nazewnictwa mechanizmy będą działały w podobny sposób i pełniły tę samą funkcję w pojeździe.
Jak działa system ASR?
System ASR działa na podobnych zasadach co ABS, dlatego w trakcie pracy wykorzystuje niektóre elementy tego układu. Może być zastosowany jedynie w tych autach, które mają elektroniczny układ kontrolujący pracę hamulców.
Acceleration Slip Regulation nieustannie kontroluje prędkość obrotową pojazdu, wykorzystując w tym celu czujniki ABS. Jeśli różnica prędkości kół napędzanych i nienapędzanych przekroczy ustaloną wartość, układ podejmie działania, które wyrównają prędkość obu osi. Tym samym pozwolą odzyskać pełną kontrolę nad samochodem.
Zmniejszenie prędkości kół, które wpadną w poślizg, ASR może osiągnąć poprzez: ich przyhamowanie, przymknięcie przepustnicy, opóźnienie/odłączenie zapłonu z odcięciem wtrysku.
Układ może wykorzystywać tylko jeden, dwa lub wszystkie sposoby sterowania w zależności od tego, w jakiej technologii został zbudowany. Co ważne, poszczególne tryby pracy wpływają na czas reakcji. Pierwszy (przyhamowanie) jest najszybszy, ale powoduje dyskomfort u kierowcy i pasażerów. Najmniej powoduje go przymknięcie przepustnicy jednak działa ono również z największym opóźnieniem.
Funkcje systemu kontroli trakcji
System kontroli trakcji pełni różne funkcje ze względu na swój tryb pracy. Umożliwia:
- monitorowanie prędkości obrotowej kół za pomocą czujników ABS,
- hamowanie poszczególnych kół w celu wyrównania trybu pracy,
- stabilną jazdę po różnych nawierzchniach,
- ochronę zawieszenia przed przeciążeniami,
- spowolnienie tempa zużycia opon,
- ograniczenie ilości spalanego paliwa.
Wszystko to sprawia, że zastosowanie układu wpływa bezpośrednio nie tylko na bezpieczeństwo czy komfort jazdy poprzez zwiększenie przyczepności samochodu do drogi. Zapewnia też ochronę samochodu i jego poszczególnych elementów przed nadmierną eksploatacją. Użytkownika chroni z kolei przed ponoszeniem kosztów generowanych przez konieczność wymiany uszkodzonych podzespołów.
Jak ASR wpływa na jazdę? Kiedy warto z niego korzystać, a kiedy można go wyłączyć?
System ASR zwiększa przyczepność pojazdu do podłoża i zapobiega utracie kontroli nad samochodem podczas gwałtownego przyspieszania. Najlepiej sprawdza się w następujących warunkach:
- podczas wyjeżdżania na wzniesienia i zjeżdżania z nich,
- w momencie ruszania na trudnej nawierzchni (zwłaszcza oblodzonej, mokrej),
- w trakcie pokonywania ostrych zakrętów,
- w czasie jazdy po krętych drogach.
Układ kontroli trakcji można wyłączyć — z reguły za pomocą naciśnięcia przycisku. Najczęściej jest on zlokalizowany na desce rozdzielczej. Kiedy warto skorzystać z takiej opcji? Przede wszystkim w trakcie poruszania się po torze sportowym, po nieutwardzonej, piaszczystej czy żwirowej drodze, a także wtedy, gdy auto utknie np. w błocie. Podczas codziennej jazdy lepiej nie wyłączać ASR, a korzystać ze wsparcia, jakie zapewnia kierowcy.
Czy system kontroli trakcji jest niezbędny w samochodzie? Jakie ma wady?
System kontroli trakcji nie jest w samochodzie niezbędny. Przez wiele lat funkcjonowania rynku motoryzacyjnego nie był dostępny, a kierowcy i tak sobie radzili. Rozwiązanie ma jednak za zadanie podnieść poziom bezpieczeństwa i komfortu jazdy. Dlatego zaleca się kupowanie pojazdów, które są w nie wyposażone. Nie jest to trudne, gdyż ASR jest powszechnie montowany zarówno w starych, jak i nowych samochodach w różnych przedziałach cenowych.
Warto mieć świadomość tego, że układ, stworzony z myślą o ograniczeniu ryzyka utraty kontroli nad przyczepnością pojazdu do nawierzchni, nie jest pozbawiony wad. Użytkownicy i eksperci z branży zwracają uwagę na to, że w niektórych sytuacjach może spowolnić reakcję samochodu. Jest też narażony na występowanie awarii, a te mogą być kosztowne w usunięciu.
Awaria ASR — czym się objawia?
Awaria ASR może pojawić się w najbardziej niespodziewanym momencie. O potencjalnej usterce powinna zaalarmować kierowcę pojawiające się ikona — trójkąt z wykrzyknikiem otoczony strzałką lub auto w poślizgu w trójkącie. Uwagę kierujące powinno zwrócić też nietypowe zachowanie samochodu w kontekście jego przyczepności, poczucie utraty kontroli nad autem oraz problemy z hamowaniem.
Jak reagować na usterki systemu kontroli trakcji?
Usterki systemu ASR powinny skłonić do sprawnej reakcji. Mechanizm wpływa na bezpieczeństwo jazdy, a kierowca szybko przyzwyczaja się do wsparcia, które mu zapewnia. Jeśli nagle go zabraknie, może się okazać, że podstawowe manewry na drodze będą znacznie trudniejsze. Ryzyko kolizji czy wpadnięcia w poślizg drastycznie wzrośnie. Aby tego uniknąć, od razu po tym, kiedy zaczniesz podejrzewać problem, skontaktuj się z mechanikiem. Ten za sprawą komputera diagnostycznego sprawdzi zapisane błędy, a następnie przeanalizuje połączenia pomiędzy elementami układu oraz sprawność ich działania.